09.11.2015
Bahçesi olan herkes yemyeşil, bakımlı bir çime sahip olmak ister. Bir ev en değerli eşyalarla döşense de halısı, perdesi, döşemesi olmadan dekorasyonu eksiktir ve göze hoş görünmez.
Aynı şekilde çimensiz, toprağın rengi görünen bir bahçe en nadide bitkilerle dolu olsa da tamamlanmış sayılmaz. Ayrıca çimin bahçeye dekoratif öneminden çok daha fazla faydaları vardır. İyi bakılan bir çim bahçe toprağını kökleriyle bir ağ gibi sardığı için özellikle meyilli bahçelerde toprak kaybını önler.
Yağışlı dönemlerde çamurlanmaya, kuru havalarda ise toza mani olur.
Bakımı sırasında yabani otlarla mücadeleyi sağladığı için bahçedeki diğer bitkiler daha sağlıklı büyür.
Gün boyu nefes alan çimler havayı temizler.
Sıcak yaz günlerinde bünyesindeki suyu buharlaştırırken bahçenin ısısını birkaç derece düşürerek ferahlık verir. Çim ekimi ve bakımı her safhasında son derece dikkat ve efor gerektirir.
Eksiksiz bir toprak hazırlığı
Kullanım maksadı, iklim, toprak, hava ve sulama şartlarına en uygun tohumun tespiti. Doğru zamanda, kuralına göre ekim. Çimler yerleşinceye kadar azami dikkat ve bakım (Çim bu dönemde çok hassastır. İhmal neticesinde emekler kolayca boşa gidebilir.
Yetişkin çimlerin yıl boyunca düzenli bakım ve uygulaması
Çim yetiştirme çiçek, sebze ve ağaç yetiştirmekten daha zordur denilse yeridir. İhmale hiç gelemez, hemen bakımlı görüntüsünü kaybedebilir. Çim biçme çok zevkli ama sonu gelmez bir vazifedir.
Çim ekilecek alan 10-20 metrekare bir yer ise biraz gayretle en amatör bahçeciler bile bu işi başarı ile yapabilir. Alan fazla geniş, şekli gayri muntazam ve toprak fazla bakımsız ise profesyonel yardım almak lazımdır.
Çim tohumu
Çim tohumu tek çeşit veya 3′lü 4′lü 7′li karışım gibi farklı özelliklere sahip tohumlardan meydana gelen karışımlar halinde satılır. Bu karışımlar hazır alınabileceği gibi bahçe şartlarına uygun olarak uzman biri tarafından hazırlanabilir.
Tohum satın almadan önce bahçe toprağının cinsi tespit edilmelidir. İklim şartları önemlidir. Mesela suyun yeterli olmadığı yerde az su isteyen bir çim ekilir. Ancak iklim yeterince sıcak değilse bu çimler kışın sararır ve kötü görünür. Bahçede yoğun bir kullanım varsa mutlaka basılmaya ve çiğnenmeye elverişli karışımlar kullanılmalıdır.
Bahçede hem gölge, hem de sürekli güneş gören bölgeler olabilir. Bu durumda birkaç farklı karışım gerekebilir. Burada yapılacak şey şartları iyice inceleyip not almak, daha sonrasında tohum satan yerlerde iyi bir araştırma yapmaktır. Açık satılan tohumlardan ziyade ambalajlı tohumlar tercih edilirse zaten paketin üzerinde ayrıntılı bir şekilde özellikleri yazar.
Mevcut çim çeşitleri bir kaç grupta toplanabilir.
Klasik kadife görünüşlü çim
Zümrüt yeşili ve ince yapraklıdır. Golf sahalarında, aşırı çiğnenmeyen zarif bahçelerde kullanılır. Çok kısa (1cm) biçilebilir. Nispeten serin iklimleri sevdiği için kış aylarında canlı rengini korur. Yaz aylarında bol ve düzenli su ister. Bakımı biraz zordur.
Geniş yapraklı
Spor alanları, genel park ve bahçelerde, yoğun insan trafiği olan ev bahçelerinde kullanılır. Basılmaya dayanıklıdır. Biraz ihmal edilse de çabuk deforme olmaz. Fazla kısa biçilmez (2-2,5 cm)Bu cinsin kusuru biraz kaba görünüşlü olmasıdır.
Sıcak iklim çim
Bu cinsler sık dokulu, susuzluğa ve sıcağa çok dayanıklı olurlar. Ancak tamamen güneşli alanlarda kullanılabilirler. Serin iklimlerde kış aylarında sarı- kahverengi bir renge bürünür ve bozulabilirler.
Çiçekli çim
İçinde çiçekli bitkiler bulunan bakımı kolay, hoş görünüşlü çimlerdir. Bitkiler çiçekte iken biçilmezler.
Rulo çim
Çim ekmenin başka bir yolu hazır yetişmiş çim rulolarını halı gibi bahçeye döşemektir. Bu çimler profesyonel işletmelerce özenle yetiştirilir ve yabani ot riski taşımaz. Bahçeye çabucak uyum sağlayarak kısa zamanda yetişkin bir çim alan haline gelir.
Tohumla yetiştirme yapılamayan yaz veya kış aylarında bu metot rahatlıkla uygulanabilir. Bütün avantajlarına rağmen epey pahalıya mal olduğu da bir gerçektir. Uygulanması pek amatör işi değildir. Yetiştirici şirket daha önce toprağı işlenip hazır hale getirilmiş bahçeye kendisi döşer.
Çim ne zaman ekilir?
Yaz ve kış ayları tohum ekimi için uygun değildir. Çim ilk veya sonbaharda ekilir. Sonbahar ise en ideal zamandır. Bu mevsimde ekilen çim sıcaklardan etkilenmez.
Havalar serinlediği için fazla uzamaz ve kökünü kuvvetlendirir. Yabani otların istilasına uğramaz. Güz yağmurları ile bol bol sulanır. İlkbahara kadar ekstra bakım gerektirmeden yetişkin bir çim haline gelir.
İlkbaharda toprağı hazırlamak için fazla vakit yoktur. Birden bastıran sıcaklar yeni çimleri rahatsız eder. Sulama ve biçme işleri çok uğraştırır. Yeni ekilen çimlere ot ilacı atılması risklidir.
Oysa yaz aylarında her yerden yabani ot tohumu yağar. Taze işlenmiş, bol gübreli toprağa yerleşiverirler. Özellikle yazlık bahçelerde yeni çimlerin ezilerek yıpranması da söz konusudur.
Bahçenin çim için hazırlanması
Varsa her türlü inşaat işi bitirilir. Artıklar kaldırılır. Kalıcı bitki ve ağaçlar dikilir. Çim alanın yekpare olması tercih edilir. Böylesi hem göze hoş görünür, hem de bakım işleri kolaylaşır.
Bitkiler, ağaçlar çimden ayrı olarak kenar bordürlerine ekilir. Büyük çim alanlarda yer yer adacıklar meydana getirilerek buralara da gül, mevsimlik çiçek, çalı türü bitkiler dikilebilir.
Drenaj
Çim ekilecek alanın varsa ilk önce drenaj problemi halledilmelidir. Kış boyu su içinde kalan bir yerde çimler çabucak bozulur. Arazi kazılmadan önce fazla büyük çukurlar toprakla doldurulmalı, tümsekler indirilmelidir.
Toprak hazırlığı
Çim en güzel organik maddelerce zengin, killi, kumlu karışım topraklarda yetişir. Toprak uygun değilse çeşitli maddelerle iyileştirilebilir. Ağır killi topraklara dere mili ve bolca organik gübre (tercihen koyun gübresi) katılır. Kumlu topraklar da çiftlik gübresi ilavesi ile su tutar hale getirilebilir.
İlk önce toprak derince bellenir. Her türlü inşaat artıkları, taşlar, kökler ve yabani otlar tamamen ayıklanır. Yabani otlar ot ilacı(herbisit) ile yok edilebilir .Ancak bu oldukça riskli bir iştir.
İlacın tesirinin geçmesi için uzun bir süre beklemek gerekebilir. Zeminin hafifçe meyilli olması problem değildir. Fakat tümsek ve çukurlar tamamen düzeltilmelidir. Bu işlem tırmıkla yapılabilir.
Toprağı tavlanması için birkaç hafta beklenir.Bahçe tekrar, ama bu defa metrekareye bir teneke olmak üzere iyice ufalanmış eski çiftlik gübresi ile beraber kazılır. Hiçbir kesek kalmayıncaya kadar iyice işlenir.
Başka bir tarafta yanmış gübre elenir. Toprağın birkaç gün oturması beklenir. Tahta bir tokmak veya silindirle toprak bastırılır. Çim ekiminden bir gün önce elenmiş gübre toprağa 1-1,5 cm. kalınlığında yayılır. Toprak kuru ise yağmurlama şeklinde sulanır. Ertesi gün tohum ekilir.
Çim ekimi
Tohumlar rüzgarsız bir havada metrekareye ortalama 40-50 gram hesabıyla serpilir. Tohumun dengeli dağılması için bahçe ip gerilmek sureti ile belli bölümlere ayrılabilir. Bahçenin bir kenarından başlayarak geriye doğru gidilir.
Ekimden sonra bahçe hafifçe tırmıklanır. Tohumları gömmeye çalışmamalıdır. Ekili alan her gün sabah-öğle- akşam yağmurlama şeklinde sulanır. Tohumlar 3-10 gün içinde filizlenirler. Yeni çimlerin üzerinden silindir geçirmek adettir ancak bu çimlere faydadan çok zarar verir.
Çimler 8-10 cm. olunca keskin bıçaklı bir makine ile boyunun yarısı kadar kesilir. Daha sonrakilerde biraz daha kısa tutulur. Yeni çimler çok kısa biçilmemelidir. Bir ay boyunca toprak daima nemli olacak şekilde sulama yapılır.
Sulama yaparken yeni çimlere basıp incitmemek için hafif tahtadan uzunca bir kalas edinilir. Çimlerin üzerine doğru uzatılır ve buna basılır.
Sulama
Çim sadece bol su bulunan yerlere ekilebilir. Yazın devamlı, diğer mevsimlerde ise gerektikçe düzenli olarak sulanmalıdır. Büyük alanlarda otomatik sulama sistemi kurulması çok iyi olur.
Küçük alanlarda ise hortumun ucuna takılan püskürtücü ile sulanır. Özellikle yeni çimler köklerin bozulmaması için hafifçe yağmurlanarak sulanmalıdır.
Çim ne kadar su ister?
Bu havanın sıcaklığına göre değişir. Çimlerin suya ihtiyacı yeşil renginin donuk bir hale gelmesinden anlaşılabilir. Sulama için toprağın 2-3 cm kurumuş olması şarttır.Aşırı sulama yapmaktan da kaçınmalıdır.
Fazla su topraktaki besin maddelerinin çabucak akıp gitmesine ve çimlerin çabucak boy verip köklerinin zayıflamasına yol açar. Belli aralıklarla doyuncaya kadar su verilmelidir. Sulama sırasında toprak en az 15 cm derinlikte ıslanmalıdır. Şöyle bir ıslatmak çime faydadan çok zarar verir. Kökler yeteri kadar derine gidemez ve çim dış etkilere karşı daha zayıf olur. Sulama sabah veya akşam yapılmalıdır.
Çim gübreleri
Çim alanlar sık sulandığı için organik maddelerini çabuk kaybeder. Sağlıklı bir çim için yılda birkaç kere besin takviyesi yapmak gerekir. Çim gübreleri suni veya organik olabilir. Mutlaka çimler için hazırlanmış olmalıdır.
Hızlı bir etki için suda eritilen besinler uygundur. Ancak dozu çok iyi ayarlanmalıdır. Kullanıldığında çimler birden bire yeşerir. Ama etkisi kısa sürer. Sulama ve yağmurlarla çabucak yok olur.
Zaman içinde çözünen granül besinler ise uzun etkilidir. İlkbaharda, yaz başlarında ve sonbaharda verilir. Aşırı suni gübre toprağın tuzlanmasına ve çim köklerinin az gelişmesine yol açar. Önerilen dozlar aşılmamalıdır. Aynı özelliklere sahip organik gübreler kullanılması en iyisidir.